Demir madeninin insan vücudunda biyolojik faaliyetlerin bir parçası olması bunu ilk duyanları şaşırtabilir ama işin gerçeği şu ki demir, kan üretimi için gereken hammaddedir ve kanınızın kırmızı rengini de hemoglobin dediğimiz organik demir bileşiğine borçlusunuz. Bu yüzden demir tahmin ettiğinizden daha mühim bir mineral ve demir vücudunuzda depolanmakla beraber uzun süreler boyunca demir içeren besinler diyetinizin dışında kalırsa demir stoklarınız tükenebiliyor. Vücuttaki demirin büyük çoğunluğu zaten kanda bulunuyor ve demir eksikliği belirtileri listesinin başında da bu yüzden anemi yada başka bir deyişle kansızlık var. Kansızlık ciddi sonuçları olabilen bir sağlık sorunu ve giderilmesi gerekli. Elbette en iyisi kansızlığa hiç yakalanmamak ve bu o kadar zor değil yapmanız gereken basitçe şu: Demir hangi besinlerde bulunur, öğrenin ve bu besinleri tüketin. Şimdi geldik asıl konumuza...
Demir içeren besinler mevzusu birazcık karışık olabilen bir mevzu. Zira demir kaynağı gıdalar değerlendirilirken sadece o yiyeceğin 100 gramında bulunan demirin sayı olarak değerini göz önünde bulundurursanız yanılırsınız. Aslında öyle besinler var ki içinde dünya kadar demir olmasına rağmen hiç de iyi bir demir kaynağı sayılmaz. Mesela, 100 gramında 7-8 mg demir içeren kaju fıstığını demir bulunan besinler arasında saymak çok da doğru olmayabilir. Evet, rakam olarak kajuda hatırı sayılır bir miktar demir bulunur ama bir de bu demir vücudunuzda sindirebiliyor mu diye bakmak gerek. İşin aslı şu ki kajudaki demir, bitki bünyesine ait demir mineralidir ve insan vücudunda kan yapmak için hayvanların etindeki demir kadar işe yaramaz. Üstelik kaju, demir emiliminin önüne geçen fitik asit bileşiğini en çok içeren yiyecekler arasındadır. Fitik asit sadece nebati demir mineralini etkiliyor ama bu çok da iyi bir haber sayılmaz. Kaju yediğinizde yalnızca kajudaki değil, yanında yediğiniz çerezlerdeki, tahıllardaki ve baklagillerdeki demir de boşa gitmiş olacak. Bu yüzden kajuyu bir demir kaynağı saymayı bırakın belki demir eksikliği neden kaynaklanır, sorusuna yanıt olarak verseniz yeridir.
Bitkilerde bulunan demirin büyük ölçüde boşa gittiğini anlatmıştık. Zaten, genelde demir eksikliği çekenler sadece bitkilerle yani sebze, meyve, tahıl ve tohumlarla beslenen kişiler. Öyleyse demir ne gibi besinlerde bulunur, aklınızda bazı şeyler canlanmaya başlamıştır. Evet, demir en çok ette ve sakatatta bulunur. Özellikle ciğer, demir açısından en zengin gıdalar arasında yer alıyor. Bu durumda demir içeren birşeyler yeme isteği içinde olanlara da kesin bir yol göstermiş oluyoruz. Bir porsiyon ciğer yemek yalnız demir probleminize kesin çözüm olmayacaktır. Ciğer, ayrıca B12 vitamini, protein ve A vitamini gibi birçok önemli besin öğesini bünyesinde içeren bir sakatattır. Tavuk ciğerinde dana ciğerinden bile daha çok demir bulunur, hatırlatalım. Ancak sakatat yemeyi tercih eden insanlar az. Bu yüzden doğrudan dana eti de yiyebilirsiniz.
Dana eti ilk bakışta pek fazla demir içermeyen bir yemek gibi gözükebilir. 100 gram dana eti sadece birkaç mg demir içerir. Eğer yağlı dana etinden çekilmiş kıyma ise demir miktarı 1 mg’nin altında bile düşebilir. Buna rağmen dana eti en iyi demir kaynaklarından birisi. Neden mi? Çünkü dana etindeki demir doğrudan kana dönüşüyor. Ayrıca at yediğinizde yanında yediğiniz sebze ve tahıllardaki demir de daha çok emiliyor. Etteki demirin bu özelliği eti en iyi demir kaynağı haline getiriyor. Kurufasulyeye biraz et katmak demir alımını çok daha yüksek bir seviyeye taşıyor. Üstelik etteki demir, fitik asit vb. anti-besinlerden de etkilenmiyor ve böylelikle kırmızı et, demir eksikliği komplikasyonlarına karşı iyi bir kalkan vazifesi görüyor.
Demir içeren besinler mevzusu birazcık karışık olabilen bir mevzu. Zira demir kaynağı gıdalar değerlendirilirken sadece o yiyeceğin 100 gramında bulunan demirin sayı olarak değerini göz önünde bulundurursanız yanılırsınız. Aslında öyle besinler var ki içinde dünya kadar demir olmasına rağmen hiç de iyi bir demir kaynağı sayılmaz. Mesela, 100 gramında 7-8 mg demir içeren kaju fıstığını demir bulunan besinler arasında saymak çok da doğru olmayabilir. Evet, rakam olarak kajuda hatırı sayılır bir miktar demir bulunur ama bir de bu demir vücudunuzda sindirebiliyor mu diye bakmak gerek. İşin aslı şu ki kajudaki demir, bitki bünyesine ait demir mineralidir ve insan vücudunda kan yapmak için hayvanların etindeki demir kadar işe yaramaz. Üstelik kaju, demir emiliminin önüne geçen fitik asit bileşiğini en çok içeren yiyecekler arasındadır. Fitik asit sadece nebati demir mineralini etkiliyor ama bu çok da iyi bir haber sayılmaz. Kaju yediğinizde yalnızca kajudaki değil, yanında yediğiniz çerezlerdeki, tahıllardaki ve baklagillerdeki demir de boşa gitmiş olacak. Bu yüzden kajuyu bir demir kaynağı saymayı bırakın belki demir eksikliği neden kaynaklanır, sorusuna yanıt olarak verseniz yeridir.
Bitkilerde bulunan demirin büyük ölçüde boşa gittiğini anlatmıştık. Zaten, genelde demir eksikliği çekenler sadece bitkilerle yani sebze, meyve, tahıl ve tohumlarla beslenen kişiler. Öyleyse demir ne gibi besinlerde bulunur, aklınızda bazı şeyler canlanmaya başlamıştır. Evet, demir en çok ette ve sakatatta bulunur. Özellikle ciğer, demir açısından en zengin gıdalar arasında yer alıyor. Bu durumda demir içeren birşeyler yeme isteği içinde olanlara da kesin bir yol göstermiş oluyoruz. Bir porsiyon ciğer yemek yalnız demir probleminize kesin çözüm olmayacaktır. Ciğer, ayrıca B12 vitamini, protein ve A vitamini gibi birçok önemli besin öğesini bünyesinde içeren bir sakatattır. Tavuk ciğerinde dana ciğerinden bile daha çok demir bulunur, hatırlatalım. Ancak sakatat yemeyi tercih eden insanlar az. Bu yüzden doğrudan dana eti de yiyebilirsiniz.
Dana eti ilk bakışta pek fazla demir içermeyen bir yemek gibi gözükebilir. 100 gram dana eti sadece birkaç mg demir içerir. Eğer yağlı dana etinden çekilmiş kıyma ise demir miktarı 1 mg’nin altında bile düşebilir. Buna rağmen dana eti en iyi demir kaynaklarından birisi. Neden mi? Çünkü dana etindeki demir doğrudan kana dönüşüyor. Ayrıca at yediğinizde yanında yediğiniz sebze ve tahıllardaki demir de daha çok emiliyor. Etteki demirin bu özelliği eti en iyi demir kaynağı haline getiriyor. Kurufasulyeye biraz et katmak demir alımını çok daha yüksek bir seviyeye taşıyor. Üstelik etteki demir, fitik asit vb. anti-besinlerden de etkilenmiyor ve böylelikle kırmızı et, demir eksikliği komplikasyonlarına karşı iyi bir kalkan vazifesi görüyor.